Z Europejskiego Raportu Płatności wynika, że w 2017 r. aż 52 proc. polskich przedsiębiorców zostało zmuszonych do zaakceptowania dłuższych terminów płatności niż wynikałoby to z umowy. Z kolei blisko 23 proc. należności handlowych jest realizowana po umówionym terminie zapłaty. Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii wraz z Ministerstwem Finansów przygotowały projekt ustawy, której celem jest zahamowanie tego typu zjawisk. Planowane zmiany mają ułatwić walkę z zatorami płatniczymi w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. Jakie regulacje przygotowano, aby poprawić rzetelność kontrahentów? O szczegółach rozmawialiśmy z radcą prawnym Michałem Latuszewskim, reprezentującym Kancelarię KLARP.
iNEWS: Kancelaria KLARP od lat związana jest z branżą ISP i za pośrednictwem iNET GROUP wspiera prawnie działalność Operatorów na terenie całej Polski. Bycie „na bieżąco” to w pańskim zawodzie konieczność?
Michał Latuszewski: Reagowanie na zmiany jakie nieustanie zachodzą w polskim prawie jest wpisane w definicję naszej działalności. Zgodnie z jedną z najbardziej znanych rzymskich paremii „Ignorantia iuris nocet” – „nieznajomość prawa szkodzi”. Moim zadaniem jest więc poszerzanie wiedzy klientów na temat nieustanie zmieniających się przepisów, a także pomoc w zakresie śledzenia tych zmian. Polskie prawo, we wszystkich swoich wcieleniach, ewoluuje często w zaskakujących kierunkach i w błyskawicznym tempie. Naszym obowiązkiem jest wyprzedzać zmiany i zabezpieczać interesy Klientów. Zdecydowanie bardziej preferujemy profilaktykę od przysłowiowego „lizania ran”.
iN: Czy w pańskim odczuciu, proponowane przez ustawodawcę regulacje, to właśnie lizanie ran po szkodach, które w znacznym stopniu od wielu lat utrudniały rozwój małych i średnich przedsiębiorstw?
ML: Według obecnego stanu prawnego, rekompensaty z tytułu kosztów odzyskiwania należności o równowartości 40 euro można dochodzić za każde niespełnione w terminie świadczenie w relacji B2B. Rozwiązanie to jest efektem regulacji wprowadzonych do polskiego systemu prawnego na skutek wydanej w 2011 r. unijnej dyrektywy nr 2011/7/UE w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych. Ustawa o ograniczaniu zatorów płatniczych, która najprawdopodobniej wejdzie w życie 01 stycznia 2020 r. rozszerza rozwiązania obowiązujące dotychczas na mocy ustawy o terminach płatności w transakcjach handlowych. Nowa regulacja ma w jeszcze lepszy sposób zabezpieczyć interesy przedsiębiorców.
iN: Rozumiem. Na jakich fundamentach mają oprzeć się zmiany, zaproponowane w majowym projekcie ustawy?
ML: Nowa regulacja ma przeciwdziałać zatorom płatniczym, które negatywnie wpływają na płynność finansową i rozwój przedsiębiorstw przede wszystkim poprzez skrócenie terminów zapłaty. Obecny termin zapłaty w transakcjach handlowych, wynoszący co do zasady 60 dni, może być wydłużony, o ile nie jest rażąco krzywdzący dla wierzyciela. Nowelizacja zakłada likwidację tego mechanizmu i wprowadzenie bezwzględnego terminu zapłaty dla transakcji handlowych wynoszącego maksymalnie 60 dni bez możliwości jego wydłużenia, choćby miała ona wynikać ze zgodnej woli stron. Zmiana ta dotyczyć jednak będzie wyłącznie transakcji pomiędzy podmiotami mającymi status MŚP oraz niebędącymi MŚP (ustawa określa taki podmiot jako „dużego przedsiębiorcę”). W przypadku ustalenia między podmiotami równorzędnymi terminu zapłaty dłuższego niż 60 dni – w razie sporu między nimi to dłużnik, a nie wierzyciel będzie musiał udowodnić, że ustalony termin zapłaty nie był rażąco nieuczciwy.
iN: Czy to w prostej linii oznacza koniec nadużyć? Czy duże przedsiębiorstwa nie będą dłużej mogły wymuszać na mniejszych abstrakcyjnych terminów 120 czy 180 dni na spłatę swoich zobowiązań?
ML: Tak. Co oczywiście nie zawsze przełoży się na terminową spłatę należności. Dlatego ustawa wprowadza zróżnicowanie wysokości rekompensat za poniesione koszty związane z odzyskiwaniem należności. Obecnie taka rekompensata wynosi 40 euro od każdej niezapłaconej wierzytelności lub jej części. Po zmianach będą wyznaczone trzy progi: 40 euro – gdy świadczenie pieniężne nie przekracza 5000 zł; 70 euro – gdy świadczenie pieniężne jest wyższe od 5000 zł, ale niższe niż 50 000 zł; 100 euro – gdy świadczenie pieniężne jest równe lub wyższe od 50 000 zł. Dodatkowo wprowadzono mechanizm zapobiegający nadużywaniu prawa do rekompensat.
iN: Dodane kwoty, o których mowa, w odczuciu Operatorów mogą okazać się niewystarczającym straszakiem, szczególnie dla tych największych. Czy projekt zakłada więcej korzyści dla wierzycieli?
ML: Zdecydowanie tak. I to właśnie ten filar projektu może okazać się tym najbardziej intratnym dla małych i średnich przedsiębiorców. Projekt ustawy zakłada wprowadzenie tzw. „ulgi na złe długi” w podatkach PIT i CIT, na wzór mechanizmu funkcjonującego w podatku VAT. Oznacza to, że wierzyciel, który nie otrzyma zapłaty w ciągu 90 dni od upływu terminu określonego w umowie lub na fakturze, będzie mógł pomniejszyć podstawę opodatkowania o kwotę wierzytelności.
iN: A po czwarte?
ML: A po czwarte, uproszczona procedura zabezpieczającą przed sądem cywilnym w sprawach o roszczenia pieniężne z tytułu transakcji handlowych, w których wartość wynagrodzenia nie przekracza 75 tys. zł. Oznacza to, że nie trzeba będzie wykazywać interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia przez sąd – wystarczy, że powód uprawdopodobni roszczenie i okoliczność, że należność nie została uregulowana przez co najmniej 3 miesiące od dnia upływu terminu płatności określonego w fakturze lub umowie. Ze względu na faktyczną szansę zmniejszenia zatorów płatniczych sugerowane zmiany zasługują co do zasady na aprobatę, jednakże na ostateczną ocenę w zakresie skuteczności nowych regulacji będziemy musieli jeszcze chwilę zaczekać.
iN: Zatem będziemy czekać z niecierpliwością. Bardzo dziękuję za rozmowę.
ML: Dziękuję. Dobrego dnia.
Michał Latuszewski radca prawny, specjalizujący się od ponad 10 lat w obsłudze przedsiębiorców, w szczególności z branży telekomunikacyjnej.
Jest współtwórcą i Partnerem zarządzającym kancelarii Kuchlewski Latuszewski Adwokaci Radcowie Prawni Sp. p. z siedzibą w Poznaniu.
Między innymi:
• prowadzi ciągły monitoring projektów zmian prawa (europejskiego i krajowego) mającego wpływ na działalność podmiotów z branży telekomunikacyjnej;
• tworzy i aktualizuje wzorce umowne stosowane przez Operatorów;
• pomaga w uregulowaniu środowiska prawnego organizowania promocyjnej sprzedaży usług;
• pomaga we wdrażaniu procedur związanych z legalnym gromadzeniem i przetwarzaniem danych osobowych;
• pomaga w uzyskiwaniu dostępów telekomunikacyjnych (do nieruchomości, do infrastruktury innych operatorów);
• reprezentuje przedsiębiorców telekomunikacyjnych w ramach postępowań prowadzonych przez Prezesa UKE, UOKiK, przed SOKIK, GUODO;
• pomaga przy sprzedaży przedsiębiorstw, dokonywaniu ich łączenia, przejmowania, etc.
• pomaga w negocjacjach z OZZ, nadawcami lub dostawcami usług;
• pomaga również w innych problemach pojawiających się w ramach prowadzonej działalności gospodarczej;
Ponadto świadczy pomoc prawną przedsiębiorcom z innych branż, w szczególności w zakresie doradztwa compliance, tworzenia umów, regulaminów i procedur sprzedażowych, reklamacyjnych, windykacyjnych, pracowniczych, itp.
Michał Latuszewski będzie jednym z prelegentów podczas 24 iNET MEETING w Zakopanem. Jeśli jeszcze nie zarejestrowałeś swojego uczestnictwa, zapraszamy!
